wén fù
文赋

yú měi guān cái shì zhī suǒ zuò, qiè yǒu yǐ dé qí yòng xīn.
余每观才士之所作，窃有以得其用心。
fū fàng yán qiǎn cí, liáng duō biàn yǐ, yán chī hào wù, kě dé ér yán.
夫放言谴辞，良多变矣，妍蚩好恶，可得而言。
měi zì zhǔ wén, yóu jiàn qí qíng.
每自属文，尤见其情。
héng huàn yì bù chēng wù, wén bù dǎi yì.
恒患意不称物，文不逮意。
gài fēi zhī zhī nán, néng zhī nán yě.
盖非知之难，能之难也。
gù zuò wén fù, yǐ shù xiān shì zhī shèng zǎo, yīn lùn zuò wén zhī lì hài suǒ yóu, tā rì dài kě wèi qū jìn qí miào.
故作《文赋》，以述先士之盛藻，因论作文之利害所由，它日殆可谓曲尽其妙。
zhì yú cāo fǔ fá kē, suī qǔ zé bù yuǎn, ruò fú suí shǒu zhī biàn, liáng nán yǐ cí dǎi.
至于操斧伐柯，虽取则不远，若夫随手之变，良难以辞逮。
gài suǒ néng yán zhě jù yú cǐ yún.
盖所能言者具于此云。
zhù zhōng qū yǐ xuán lǎn, yí qíng zhì yú diǎn fén.
佇中区以玄览，颐情志于典坟。
zūn sì shí yǐ tàn shì, zhān wàn wù ér sī fēn.
遵四时以叹逝，瞻万物而思纷。
bēi luò yè yú jìn qiū, xǐ róu tiáo yú fāng chūn.
悲落叶于劲秋，喜柔条于芳春。
xīn lǐn lǐn yǐ huái shuāng, zhì miǎo miǎo ér lín yún.
心懔懔以怀霜，志眇眇而临云。
yǒng shì dé zhī jùn liè, sòng xiān rén zhī qīng fēn.
詠世德之骏烈，诵先人之清芬。
yóu wén zhāng zhī lín fǔ, jiā lì zǎo zhī bīn bīn.
游文章之林府，嘉丽藻之彬彬。
kǎi tóu piān ér yuán bǐ, liáo xuān zhī hū sī wén.
慨投篇而援笔，聊宣之乎斯文。
qí shǐ yě, jiē shōu shì fǎn tīng, dān sī bàng xùn.
其始也，皆收视反听，耽思傍讯。
jīng wù bā jí, xīn yóu wàn rèn.
精骛八极，心游万仞。
qí zhì yě, qíng tóng lóng ér mí xiān, wù zhāo xī ér hù jìn.
其致也，情曈曨而弥鲜，物昭晰而互进。
qīng qún yán zhī lì yè shù liù yì zhī fāng rùn.
倾群言之沥液、漱六艺之芳润。
fú tiān yuān yǐ ān liú, zhuó xià quán ér qián jìn.
浮天渊以安流，濯下泉而潜浸。
yú shì chén cí fú yuè, ruò yóu yú xián gōu, ér chū zhòng yuān zhī shēn fú zǎo lián piān, ruò hàn niǎo yīng jiǎo, ér zhuì zēng yún zhī jùn.
于是沉辞怫悦，若游鱼衔钩，而出重渊之深；浮藻联翩，若翰鸟婴缴，而坠曾云之峻。
shōu bǎi shì zhī quē wén, cǎi qiān zǎi zhī yí yùn.
收百世之阙文，採千载之遗韻。
xiè cháo huá yú yǐ pī, qǐ xī xiù yú wèi zhèn.
谢朝华于已披，启夕秀于未振。
guān gǔ jīn yú xū yú, fǔ sì hǎi yú yī shùn.
观古今于须臾，抚四海于一瞬。
rán hòu xuǎn yì àn bù, kǎo cí jiù bān.
然后选义按部，考辞就班。
bào jǐng zhě xián kòu, huái xiǎng zhě bì dàn.
抱景者咸叩，怀响者毕弹。
huò yīn zhī yǐ zhèn yè, huò yán bō ér tǎo yuán.
或因枝以振叶，或沿波而讨源。
huò běn yǐn yǐ zhī xiǎn, huò qiú yì ér dé nán.
或本隐以之显，或求易而得难。
huò hǔ biàn ér shòu rǎo, huò lóng jiàn ér niǎo lán.
或虎变而兽扰，或龙见而鸟澜。
huò tuǒ tiē ér yì shī, huò qū yǔ ér bù ān.
或妥帖而易施，或岨峿而不安。
qìng chéng xīn yǐ níng sī, miǎo zhòng lǜ ér wèi yán.
罄澄心以凝思，眇众虑而为言。
lóng tiān dì yú xíng nèi, cuò wàn wù yú bǐ duān.
笼天地于形内，挫万物于笔端。
shǐ zhí zhú yú zào wěn, zhōng liú lí yú rú hàn.
始躑躅于燥吻，终流离于濡翰。
lǐ fú zhì yǐ lì gàn, wén chuí tiáo ér jié fán.
理扶质以立干，文垂条而结繁。
xìn qíng mào zhī bù chà, gù měi biàn ér zài yán.
信情貌之不差，故每变而在颜。
sī shè lè qí bì xiào, fāng yán āi ér yǐ tàn.
思涉乐其必笑，方言哀而已叹。
huò cāo gū yǐ lǜ ěr, huò hán háo ér miǎo rán.
或操觚以率尔，或含毫而邈然。
yī zī shì zhī kě lè, gù shèng xián zhī kě qīn.
伊兹事之可乐，固圣贤之可钦。
kè xū wú yǐ zé yǒu, kòu jì mò ér qiú yīn.
课虚无以责有，叩寂寞而求音。
hán mián miǎo yú chǐ sù, tǔ pāng pèi hū cùn xīn.
函绵邈于尺素，吐滂沛乎寸心。
yán huī zhī ér mí guǎng, sī àn zhī ér yú shēn.
言恢之而弥广，思按之而逾深。
bō fāng ruí zhī fù fù, fā qīng tiáo zhī sēn sēn.
播芳蕤之馥馥，发青条之森森。
càn fēng fēi ér biāo shù, yù yún qǐ hū hàn lín.
粲风飞而猋竖，郁云起乎翰林。
tǐ yǒu wàn shū, wù wú yī liàng.
体有万殊，物无一量。
fēn yún huī huò, xíng nán wéi zhuàng.
纷纭挥霍，形难为状。
cí chéng cái yǐ xiào jì, yì sī qì ér wèi jiàng.
辞程才以效伎，意司契而为匠。
zài yǒu wú ér mǐn fǔ, dāng qiǎn shēn ér bù ràng.
在有无而僶俛，当浅深而不让。
suī lí fāng ér dùn yuán, qī qióng xíng ér jǐn xiāng.
虽离方而遯圆，期穷形而尽相。
gù fū kuā mù zhě shàng shē, qiè xīn zhě guì dāng.
故夫夸目者尚奢，惬心者贵当。
yán qióng zhě wú ài, lùn dá zhě wéi kuàng.
言穷者无隘，论达者唯旷。
shī yuán qíng ér qǐ mí, fù tǐ wù ér liú liàng.
诗缘情而绮靡，赋体物而浏亮。
bēi pī wén yǐ xiāng zhì, lěi chán mián ér qī chuàng.
碑披文以相质，诔缠绵而悽怆。
míng bó yuē ér wēn rùn, zhēn dùn cuò ér qīng zhuàng.
铭博约而温润，箴顿挫而清壮。
sòng yōu yóu yǐ bīn wèi, lùn jīng wēi ér lǎng chàng.
颂优游以彬蔚，论精微而朗畅。
zòu píng chè yǐ xián yǎ, shuō wěi yè ér jué kuáng.
奏平徹以闲雅，说炜晔而谲诳。
suī qū fēn zhī zài zī, yì jìn xié ér zhì fàng.
虽区分之在兹，亦禁邪而制放。
yào cí dá ér lǐ jǔ, gù wú qǔ hū rǒng cháng.
要辞达而理举，故无取乎冗长。
qí wèi wù yě duō zī, qí wèi tǐ yě lǚ qiān qí huì yì yě shàng qiǎo, qí qiǎn yán yě guì yán.
其为物也多姿，其为体也屡迁；其会意也尚巧，其遣言也贵妍。
jì yīn shēng zhī dié dài, ruò wǔ sè zhī xiāng xuān.
暨音声之迭代，若五色之相宣。
suī shì zhǐ zhī wú cháng, gù qí qí ér nán biàn.
虽逝止之无常，故崎錡而难便。
gǒu dá biàn ér xiāng cì, yóu kāi liú yǐ nà quán rú shī jī ér hòu huì, héng cāo mò yǐ xù diān.
苟达变而相次，犹开流以纳泉；如失机而后会，恒操末以续颠。
miù xuán huáng zhī zhì xù, gù tiǎn niǎn ér bù xiān.
谬玄黄之秩叙，故淟涊而不鲜。
huò yǎng bī yú xiān tiáo, huò fǔ qīn yú hòu zhāng huò cí hài ér lǐ bǐ, huò yán shùn ér yì fáng.
或仰逼于先条，或俯侵于后章；或辞害而理比，或言顺而意妨。
lí zhī zé shuāng měi, hé zhī zé liǎng shāng.
离之则双美，合之则两伤。
kǎo diàn zuì yú zī zhū, dìng qù liú yú háo máng gǒu quán héng zhī suǒ cái, gù yīng shéng qí bì dāng.
考殿最于锱铢，定去留于毫芒；苟铨衡之所裁，固应绳其必当。
huò wén fán lǐ fù, ér yì bù zhǐ shì.
或文繁理富，而意不指适。
jí wú liǎng zhì, jǐn bù kě yì.
极无两致，尽不可益。
lì piàn yán ér jū yào, nǎi yī piān zhī jǐng cè suī zhòng cí zhī yǒu tiáo, bì dài zī ér xiào jī.
立片言而居要，乃一篇之警策；虽众辞之有条，必待兹而效绩。
liàng gōng duō ér lèi guǎ, gù qǔ zú ér bù yì.
亮功多而累寡，故取足而不易。
huò zǎo sī qǐ hé, qīng lì qiān mián.
或藻思綺合，清丽千眠。
bǐng ruò rù xiù, qī ruò fán xián.
炳若缛绣，悽若繁絃。
bì suǒ nǐ zhī bù shū, nǎi àn hé hū nǎng piān.
必所拟之不殊，乃闇合乎曩篇。
suī zhù zhóu yú yǔ huái, yōu tā rén zhī wǒ xiān.
虽杼轴于予怀，忧他人之我先。
gǒu shāng lián ér qiān yì, yì suī ài ér bì juān.
苟伤廉而愆义，亦虽爱而必捐。
huò sháo fā yǐng shù, lí zhòng jué zhì xíng bù kě zhú, xiǎng nán wéi xì.
或苕发颖竖，离众绝致；形不可逐，响难为系。
kuài gū lì ér tè zhì, fēi cháng yīn zhī suǒ wěi.
块孤立而特峙，非常音之所纬。
xīn láo luò ér wú ǒu, yì pái huái ér bù néng tì.
心牢落而无偶，意徘徊而不能揥。
shí yùn yù ér shān huī, shuǐ huái zhū ér chuān mèi.
石韫玉而山辉，水怀珠而川媚。
bǐ zhēn hù zhī wù jiǎn, yì méng róng yú jí cuì.
彼榛楛之勿翦，亦蒙荣于集翠。
zhuì xià lǐ yú bái xuě, wú yì jì fū suǒ wěi.
缀《下里》于《白雪》，吾亦济夫所伟。
huò tuō yán yú duǎn yùn, duì qióng jī ér gū xìng, fǔ jì mò ér wú yǒu, yǎng liáo kuò ér mò chéng pì piān xián zhī dú zhāng, hán qīng chàng ér mí yīng.
或讬言于短韻，对穷迹而孤兴，俯寂寞而无友，仰寥廓而莫承；譬偏絃之独张，含清唱而靡应。
huò jì cí yú cuì yīn, tú mí yán ér fú huá, hùn yán chī ér chéng tǐ, lèi liáng zhì ér wèi xiá xiàng xià guǎn zhī piān jí, gù suī yīng ér bù hé.
或寄辞于瘁音，徒靡言而弗华，混妍蚩而成体，累良质而为瑕；象下管之偏疾，故虽应而不和。
huò yí lǐ yǐ cún yì, tú xún xū yǐ zhú wēi, yán guǎ qíng ér xiān ài, cí fú piāo ér bù guī yóu xián me ér huī jí, gù suī hé ér bù bēi.
或遗理以存异，徒寻虚以逐微，言寡情而鲜爱，辞浮漂而不归；犹絃么而徽急，故虽和而不悲。
huò bēn fàng yǐ xié hé, wù cáo zá ér yāo yě, tú yuè mù ér ǒu sú, gù gāo shēng ér qū xià wù fáng lù yǔ sāng jiān, yòu suī bēi ér bù yǎ.
或奔放以谐和，务嘈囋而妖冶，徒悦目而偶俗，故高声而曲下；寤《防露》与桑间，又虽悲而不雅。
huò qīng xū yǐ wǎn yuē, měi chú fán ér qù làn, quē dà gēng zhī yí wèi, tóng zhū xián zhī qīng fàn suī yí chàng ér sān tàn, gù jì yǎ ér bù yàn.
或清虚以婉约，每除烦而去滥，阙大羹之遗味，同朱絃之清氾；虽一唱而三叹，固既雅而不艳。
ruò fú fēng yuē zhī cái, fǔ yǎng zhī xíng, yīn yí shì biàn, qū yǒu wēi qíng.
若夫丰约之裁，俯仰之形，因宜适变，曲有微情。
huò yán zhuō ér yù qiǎo, huò lǐ pǔ ér cí qīng huò xí gù ér mí xīn, huò yán zhuó ér gèng qīng huò lǎn zhī ér bì chá, huò yán zhī ér hòu jīng.
或言拙而喻巧，或理朴而辞轻；或袭故而弥新，或沿浊而更清；或览之而必察，或研之而后精。
pì yóu wǔ zhě fù jié yǐ tóu mèi, gē zhě yīng xián ér qiǎn shēng.
譬犹舞者赴节以投袂，歌者应絃而遣声。
shì gài lún biǎn suǒ bù dé yán, gù yì fēi huá shuō zhī suǒ néng jīng.
是盖轮扁所不得言，故亦非华说之所能精。
pǔ cí tiáo yǔ wén lǜ, liáng yú yīng zhī suǒ fú.
普辞条与文律，良余膺之所服。
liàn shì qíng zhī cháng yóu, shí qián xiū zhī suǒ shū.
练世情之常尤，识前脩之所淑。
suī fā yú qiǎo xīn, huò shòu chī yú zhuō mù.
虽发于巧心，或受蚩于拙目。
bǐ qióng fū yǔ yù zǎo, ruò zhōng yuán zhī yǒu shū.
彼琼敷与玉藻，若中原之有菽。
tóng tuó yuè zhī wǎng qióng, yǔ tiān dì hū bìng yù.
同橐籥之罔穷，与天地乎并育。
suī fēn ǎi yú cǐ shì, jiē bù yíng yú yǔ jū.
虽纷蔼于此世，嗟不盈于予掬。
huàn qiè píng zhī lǚ kōng, bìng chāng yán zhī nàn shǔ.
患挈缾之屡空，病昌言之难属。
gù chěn chuō yú duǎn yuán, fàng yōng yīn yǐ zú qū.
故踸踔于短垣，放庸音以足曲。
héng yí hèn yǐ zhōng piān, qǐ huái yíng ér zì zú? jù méng chén yú kòu fǒu, gù qǔ xiào hū míng yù.
恒遗恨以终篇，岂怀盈而自足？惧蒙尘于叩缶，顾取笑乎鸣玉。
ruò fú yīng gǎn zhī huì, tōng sāi zhī jì, lái bù kě è, qù bù kě zhǐ, cáng ruò jǐng miè, xíng yóu xiǎng qǐ.
若夫应感之会，通塞之纪，来不可遏，去不可止，藏若景灭，行犹响起。
fāng tiān jī zhī jùn lì, fū hé fēn ér bù lǐ? sī fēng fā yú xiōng yì, yán quán liú yú chún chǐ fēn wēi ruí yǐ sà tà, wéi háo sù zhī suǒ nǐ wén huī huī yǐ yì mù, yīn lěng lěng ér yíng ěr.
方天机之骏利，夫何纷而不理？思风发于胸臆，言泉流于唇齿；纷葳蕤以馺遝，唯豪素之所拟；文徽徽以溢目，音冷冷而盈耳。
jí qí liù qíng dǐ zhì, zhì wǎng shén liú, wù ruò kū mù, huō ruò hé liú lǎn yíng hún yǐ tàn zé, dùn jīng shuǎng ér zì qiú lǐ yì yì ér yù fú, sī yà yà qí ruò chōu.
及其六情底滞，志往神留，兀若枯木，豁若涸流；揽营魂以探赜，顿精爽而自求；理翳翳而愈伏，思轧轧其若抽。
shì yǐ huò jié qíng ér duō huǐ, huò shuài yì ér guǎ yóu.
是以或竭情而多悔，或率意而寡尤。
suī zī wù zhī zài wǒ, fēi yú lì zhī suǒ lù.
虽兹物之在我，非余力之所戮。
gù shí fǔ kōng huái ér zì wǎn, wú wèi shí fū kāi sāi zhī suǒ yóu.
故时抚空怀而自惋，吾未识夫开塞之所由。
yī zī wén zhī wèi yòng, gù zhòng lǐ zhī suǒ yīn.
伊兹文之为用，固众理之所因。
huī wàn lǐ ér wú hé, tōng yì zài ér wèi jīn.
恢万里而无阂，通亿载而为津。
fǔ dài zé yú lái yè, yǎng guān xiàng hū gǔ rén.
俯殆则于来叶，仰观象乎古人。
jì wén wǔ yú jiāng zhuì, xuān fēng shēng yú bù mǐn.
济文武于将坠，宣风声于不泯。
tú wú yuǎn ér bù mí, lǐ wú wēi ér fú lún.
塗无远而不弥，理无微而弗纶。
pèi zhān rùn yú yún yǔ, xiàng biàn huà hū guǐ shén.
配霑润于云雨，象变化乎鬼神。
bèi jīn shí ér dé guǎng, liú guǎn xián ér rì xīn.
被金石而德广，流管絃而日新。
nbsp